Paasvuren en andere tradities

Met Pasen worden sinds eeuwen paasvuren afgestoken in het oosten en noorden van het land (2014: klik hier). Als de duisternis invalt, gaan tientallen meters hoge bulten met verzameld hout in de fik. De vuren zijn te vinden van Denemarken tot aan de Alpen en van Oost-Nederland tot aan de Harz. In ons land zijn de vuren in Twente het bekendst. De Stentor houdt een kaart bij. Het Holtense Espelo heeft vrijdag het wereldrecord hoogste paasvuur gebroken.

 

Paasvuren stammen waarschijnlijk af van vóór de christelijke tijden. In de 17e eeuw probeerde de protestantse kerk deze traditie uit te roeien. Aan het eind van de 20e eeuw kregen paasvuren te maken met strengere milieuvoorschriften. Zo mag nu alleen snoeihout branden. De paasvuren worden op eerste of tweede paasdag aangestoken, maar in sommige delen van Europa op Stille Zaterdag voor Pasen. Texel kent grote lentevuren in de nacht van 30 april op 1 mei: ‘meierblissen’. Het Duitse Noord Friesland kent iets soortgelijks op 21 februari: het ‘bikebrennen’.

 

In het Twentse Denekamp (tussen Oldenzaal en de Duitse grens) wordt het vuur ontstoken na het traditionele paasstaakslepen door het dorp. Bewoners slepen een spar van kasteel Singraven naar de kerk en zetten het gevaarte overeind op het paasterrein, met bovenin een teerton. De duigen van die ton worden door Judas en Iscarioth bij opbod verkocht en daarna om 20.00 uur in brand gestoken. Judas en zijn helper Iscarioth worden gespeeld door twee voor de gelegenheid uitgekozen dorpsjongens.

 

Ootmarsum, ten noorden van Oldenzaal, kent een heel eigen Paastraditie. Poaskearls vlöggeln door het dorp: ze maken een rondgang en brengen heil en zegen van huis tot huis (2014: klik hier). De inwoners lopen er hand in hand achteraan en zingen paasliederen. Dit stamt mogelijk van een middeleeuwse processie van geestelijken, maar de oorsprong kan ook teruggaan tot de Germanen. Zij trokken vanaf een gewijde plaats door alle huizen van het dorp en brachten heil en zegen. De Poaskerls zijn jonge mannen, gekleed in lange regenjas en gleufhoed: ongetrouwd, geboren en getogen in Ootmarsum en katholiek. De oudste twee haken na Pasen af en het jaar daarop zoeken de overgebleven zes er twee nieuwe bij. Op paaszaterdag geeft het achttal leiding aan het sprokkelen van hout voor het paasvuur. Op eerste paasdag maken ze tweemaal een rondgang; ’s avonds wordt het paasvuur ontstoken. Op tweede paasdag herhalen ze het vlögeln, zonder paasvuur.

Lees ook:Paasvuren en andere tradities
Lees ook:Paasvuren, Poaskerle en andere folklore rond Pasen
Lees ook:Paasvuren in oost-Nederland
Lees ook:Poaskearls en vlögeln in Ootmarsum
Lees ook:Pasen: paaseieren, paasvuren en andere tradities

Geen reacties // Reageer

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd met *

Naam

Website

Het kan vijf minuten duren voordat nieuwe reacties zichtbaar zijn.

De volgende HTML tags en attributen zijn toegestaan: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>