Woensdag na carnaval, dit jaar op 10 februari, is het Aswoensdag. Dan gaan gelovigen in de kerk een askruisje halen en daarna naar de kroeg om te ‘haringhappen’. Met Aswoensdag begint de vastenperiode van veertig dagen tot Pasen (27 en 28 maart): vlees is taboe (carne vale is Latijn voor ‘vlees vaarwel’). Vroeger was het één dag carnaval: Vasteloavend op dinsdag voor Aswoensdag. De Limburgers noemen hun (meerdaagse) carnaval nog altijd zo. Op Vasteloavend dansten de mensen verkleed rond en speelde ruige spelletjes met dieren, zoals ganstrekken en katknuppelen. ‘Vette dinsdag’ was de laatste kans om te schranzen: het vet in huis werd opgemaakt, omdat het anders zou bederven. Drank vloeide rijkelijk en er stonden spekpannenkoeken en oliebollen op het menu.
Op Aswoensdag was het uit met de pret en mochten gelovigen tot ‘Stille zaterdag’ voor Pasen alleen het hoogstnoodzakelijke eten. Het herinnert aan het verhaal uit de Bijbel waarin Jezus veertig dagen in de woestijn doorbracht in bezinning, zonder eten en drinken. Op Aswoensdag laten gelovigen in de kerk een askruisje op hun voorhoofd tekenen: een teken van bezinning en boetedoening als voorbereiding op Goede Vrijdag en Pasen. As is een teken van sterfelijkheid, maar ook van nieuw leven. In vroegere tijden werd met as gewassen: as heeft een reinigende kracht. Ook het afbranden van de stoppels op de akkers maakte de grond vruchtbaar. Traditioneel is het ‘harig happen’ op Aswoensdag, dat stamt uit de tijd dat er in de vastentijd geen vlees, maar wel vis mocht worden gegeten.
Aswoensdag en Goede Vrijdag zijn sinds het tweede Vaticaanse Concilie verplichte vastendagen voor katholieken. Alle gedoopten van 18 tot 60 jaar mogen dan maar één maaltijd nemen. Wie kan, doet dat ook op andere dagen, zoals de zaterdag voor Pasen en de vrijdagen in de veertigdagentijd. België laat halverwege de rit de teugels even vieren tijdens Halfvastenfeesten. In Nederland is vooral het Brabantse dorp Zeeland hierom bekend, maar door de ‘carnavalsstorm’ werden maandag veel optochten gecanceld, en rijden de praalwagens in een aantal gemeenten (zoals Breda, Venlo, Valkenburg en mogelijk ook Den Bosch) rond op Halfvasten, dit jaar op 6 maart.
Lees ook:Aswoensdag – uit met de carnavalspret
Lees ook:Aswoensdag – het einde van carnaval
Lees ook:Haringhappen op Aswoensdag
Lees ook:Haringhappen op Aswoensdag
Lees ook:Aswoensdag – het einde van carnaval