Het Sinterklaasfeest op of rond 5 december op de Waddeneilanden is net even anders dan ‘op de vaste wal’, zoals de eilandbewoners de rest van Nederland noemen. Zijn toeristen bijna het hele jaar door meer dan welkom op de eilanden, Sinterklaas vieren de ‘eilanders’ graag zonder pottenkijkers, onder elkaar en op geheel eigen wijze. Een feest waar de mannen verkleed, gemaskerd en met verdraaide stemmen over straat lopen, om niet herkend te worden, geesten weg te jagen en vrouwen en kinderen de stuipen op het lijf te jagen.
Op Vlieland zijn de verklede mannen tijdens Opkleden op Sinterklaasavond welkom als de deur openstaat, in de hoop ze tot spreken te krijgen om ze te ontmaskeren. Meestal houden de mannen de kiezen stijf op elkaar.
Op Ameland jagen als vrouw verklede mannen met Sinterklaas op vrouwen: Sunneklaas. Rond vijf uur trekken ze er met knuppels op uit, blazen op hoorns en jagen vrouwen en kinderen naar binnen. Wie buiten blijft, riskeert een pak slaag. Is een huis niet geblindeerd en brandt er licht, dan slaan de mannen de ruiten in. Tijdens Sunneklaas heerst duisternis op straat.
Op Schiermonnikoog heeft Sinterklaas Klozum, en ook hij loopt onherkenbaar rond. Op de avond voor Sinterklaas trekken de kinderen eropuit, op 5 december volwassenen. Als de deur op een kier staat, is iedereen welkom. Vrouwen mogen hier ook verkleed rondlopen.
Op Terschelling trekken verklede mannen - Sunderums - er op 6 december op uit om de kwade geesten uit schoorstenen te verjagen. Later werd dat samengevoegd met Sinterklaas, maar hier loopt de grootmoeder van de Sint met de Sundrums mee. Vroeger verstopten de kinderen zich als de oude tante binnenkwam. Cadeautjes krijgen ze niet, maar met een beetje geluk wel wat snoep. Vrouwen verkleden zich hier ook wel eens, tegen de zin van oude eilanders.
Texel kent op 5 december Nieuwe Sunderklaas (Jonge Sinterklaas) en op 12 december Ouwe Sunderklaas, dat een lange traditie op Texel heeft. De eilanders vermommen zich onherkenbaar, zetten een onherkenbare stem op en gaan langs de deuren om elkaar in de maling te nemen. Ook de actualiteit wordt op de hak genomen. Daarna wordt lang gefeest en komt iedereen uit zijn vermomming vandaan.
Het Duitse waddeneiland Borkum, voor de Groningse kust, kent Klasohm, in de nacht van 5 op 6 december. Het stamt uit de tijd van de walvisvaarders, die hel hele jaar onderweg warenen begin december terugkeerden. Klaasohmen zouden het eiland terugveroveren op de vrouwen, die het hele jaar de ‘macht’ over de families had gehad. Ook hier trekken (jonge) mannen verkleed over het eiland. De tocht eindigt op het dorpsplein, waar de Klaasohms en hun buitgemaakte ‘Wiefkes’ vanuit de hoogte een sprong in de menigte maken, waar vooral de ‘Wiefkes’ door vele armen liefdevol worden opgevangen.
Lees ook:Waddeneilandbewoners vieren Sint liefst zonder pottenkijkers
Lees ook:Sinterklaasfeest op de Waddeneilanden: net even anders
Lees ook:Sinterklaasfeest op de Waddeneilanden – net even anders
Lees ook:Waddengebied viert Sinterklaas op eigen wijze, liefst zonder pottenkijkers ‘van de vaste wal’
Lees ook:Hartjesdagen 2011 op Zeedijk Amsterdam