Dinsdag 15 september 2009 is het Prinsjesdag (2013: klik hier): op de derde dinsdag van september opent de koningin het parlementaire jaar met een troonrede in de Ridderzaal, tijdens een vergadering van Eerste en Tweede Kamer van de Staten Generaal. De rede gaat over de stand van het land en de plannen voor komend jaar. Dan toont het koningshuis ‘de franje van Oranje’ en vertrekt de koningin met de kroonprins en prinses Máxima klokslag 13.00 uur in gala van werkpaleis Noordeinde in de Gouden Koets. De koets, een geschenk van de Amsterdamse burgerij aan koningin Wilhelmina bij haar inhuldiging in 1898, wordt getrokken door acht paarden: sinds eeuwen een privilege voor gekroonde hoofden. De Haagse schoolkinderen zijn die dag vrij. Dit jaar zijn de veiligheidsmaatregelen aangescherpt na het drama op Koninginnedag in Apeldoorn.
Prins Constantijn, prinses Laurentien, prinses Margriet en Pieter van Vollenhoven rijden in de ‘Gala Glasberliner’ (met vier paarden). Prins Friso mag niet mee; hij is geen lid meer van het Koninklijk Huis, omdat hij geen toestemming vroeg aan de premier om met Mabel te trouwen. Verder zijn er koetsjes met stafleden en militairen in galakostuums en ere-escortes te paard. Tijdens de rit klinkt iedere minuut een saluutschot vanaf het Malieveld, om het volk te laten weten dat de koningin onderweg is. Na de troonrede rijden ze terug naar paleis Noordeinde en volgt de ‘balkonscène’: de royals zwaaien naar het volk. Dames dienen in de Ridderzaal een hoedje te dragen: Prinsjesdag is daardoor ‘onze Ascot’, de Britse paardenraces met de extravagante dameshoeden.
De eerste Prinsjesdag was in 1814, een naam, die Oranjegezindten in de 18e eeuw de verjaardag van prinsstadhouder Willem V meegaven. Tot de Grondwetsherziening van 1848 bepaalde de koning de inhoud van de troonrede, daarna de ministers. Sinds 1888 is de troonrede de officiële opening van de zitting van de Staten Generaal; op dinsdag en niet op maandag, want dan zouden parlementsleden op zondag naar Den Haag moeten reizen. Na de troonrede presenteert de minister van Financiën de begroting in ‘het koffertje’: de ‘Miljoenennota’.
Prinsjesdag betekent niet altijd pracht en praal. In de crisisjaren bleef de Gouden Koets op stal en ook na de oorlog in 1945 arriveerde Koningin Wilhelmina per auto, geëscorteerd door militairen in ‘battle dress’. In 1974 bleef de koets binnen, omdat de Franse ambassade was gegijzeld. In 2001, kort na de aanslagen in New York, bleven de gala-uniformen in de kast, droegen de dames geen hoedjes en stond de koets een minuut stil voor de Amerikaanse ambassade (nieuws, dat zelfs CNN ‘haalde’). In 1963 sloeg een paard op hol, dat de open calèche trok waarin de prinsessen zaten. Die kwam tegen een boom tot stilstand; de zusjes bleven ongedeerd en reden opeengepakt met hun ouders in de Gouden Koets mee.
Lees ook:Prinsjesdag 2011 in Den Haag
Lees ook:Prinsjesdag 2010 in Den Haag
Lees ook:Prinsjesdag 2012
Lees ook:Prinsjesdag 2013 – met een nieuwe koning
Lees ook:Prinsjesdag 2014 in Den Haag