Iedere zomer vinden in Friesland spectaculaire zeilwedstrijden plaats: skûtsjesilen (editie 2013: klik hier). Zaterdag 18 juli 2009 gaan de skûtsjes in Grou van start. Traditiegetrouw is de eerste wedstrijd in Grou en de laatste op vrijdag 31 juli in Sneek, als aftrap van de 74e editie van een ander groot zeilevenement: de Sneekweek. Elf dagen strijden 14 originele tjalken (skûtsjes) tegen elkaar op de Friese meren. De wedstrijden trekken veel kijkers uit binnen -en buitenland. Tal van boten, van reusachtige aken tot kleine roeibootjes, varen naar de wedstrijdplek en meren langs de oevers af. Het kan er bij de wedstrijden soms ruig aan toegaan, met veel gevloek en getier over en weer. Na de wedstrijd is een kakofonie van scheepstoeterlawaai over het water te horen. Skûtsjes zijn van oorsprong oude zeilvrachtschepen waarmee in Friesland eeuwenlang vracht over het water werd vervoerd.
In de 19e eeuw waren er al wedstrijden met skûtsjes, zoals in 1820 in Sneek. Als de boeren geen vracht hadden, konden schippers op die manier wat bijverdienen. Vaak waren het kasteleins die een wedstrijd uitschreven, bijvoorbeeld als er kermis was. Toen de amateursport in de mode kwam, konden schippers er niet meer aan verdienen. Toen het gemotoriseerde vrachtvaart opkwam, dreigden de skûtsjes te verdwijnen, maar in de Tweede Wereldoorlog kwamen de overgebleven zeilschepen bij gebrek aan brandstof goed van pas. Zo werd er weer gezeild en in 1945 werd de SKS (Sintrale Kommisje Skûtsjesilen) opgericht. In de jaren ‘50 kon een beroepsschipper geen skûtsje meer in de vaart houden. Er kwamen stichtingen die eigen skûtsjes onder hun hoede namen. Zo ontstonden de SKS wedstrijden met 14 skûtsjes: alle Friese steden doen er met hun eigen skûtsje aan mee.
In de jaren 70/80 konden ook particulieren skûtsjes bezitten, maar die mochten niet meedoen aan de SKS wedstrijden, want ze kwamen niet uit schippersfamilies (een eis in het reglement). Zij richtten in 1981 de IFKS op (Iepen Fryske Kampioenskippen Skûtsjesilen) die een eigen (open) kampioenschap skûtsjesilen organiseert. De belangstelling voor de IKFS races is inmiddels zó groot, dat er door ruim zestig skûtsjes in vier klassen wordt gezeild. De IFKS wedstrijden beginnen op zaterdag 1 augustus op het IJsselmeer bij Hindeloopen en eindigt zaterdag 10 augustus in Lemmer. Voor verdere data en wedstrijdlocaties zie website.
Lees ook:SKS Skûtsjesilen in Friesland
Lees ook:SKS Skûtsjesilen 2015 in Friesland
Lees ook:Skûtsjesilen 2011 Friesland
Lees ook:SKS – Sintrale Kommisje Skûtsjesilen in Friesland
Lees ook:SKS Skûtsjesilen 2012