Iedere zomer vinden in Friesland de wedstrijden Skûtsjesilen plaats: 14 originele tjalken (skûtsjes, iedere Friese stad heeft er één) strijden elf dagen op de Friese meren, dit jaar vindt de 66e editie plaats van zaterdag 30 juli tot en met zaterdag 12 augustus (2013: klik hier). De opening is altijd in Grou en de finish in Sneek, waar van 5 tot en met 11 augustus de Sneekweek plaatsvindt. Een armada van boten vaart naar de wedstrijdplek en meert langs de oevers af.
De wedstrijden beginnen om 14.00 uur. Na Grou volgen De Veenhoop, Eernewoude, Terherne en Langweer. Na een rustdag gaat het 6 augustus verder in Stavoren, na de vrije zondag op maandag verder in Woudsend, Elahuizen, Lemmer (10 en 11 augustus) en tot slot Sneek (vrijdag 12 augustus). Skûtsjes zijn van oorsprong oude zeilvrachtschepen waarmee in Friesland eeuwenlang vracht over het water werd vervoerd. In de 19e eeuw waren er al wedstrijden mee, zoals in 1820 in Sneek. Als de boeren geen vracht hadden, konden schippers op die manier wat bijverdienen. Vaak schreven kasteleins een wedstrijd uitschreven, bijvoorbeeld als er kermis was.
Toen de amateursport in zwang kwam, konden schippers er niet meer aan verdienen. De Skûtsjes dreigden te verdwijnen toen de gemotoriseerde vrachtvaart opkwam, maar in de Tweede Wereldoorlog kwamen de overgebleven zeilschepen bij gebrek aan brandstof goed van pas. In 1945 werd de SKS (Sintrale Kommisje Skûtsjesilen) opgericht. In de jaren ‘50 kon een beroepsschipper geen skûtsje meer in de vaart houden. Er kwamen stichtingen die eigen skûtsjes onder hun hoede namen. Zo ontstonden de SKS wedstrijden met 14 skûtsjes: alle Friese steden doen er met hun eigen skûtsje aan mee.
In de jaren 70/80 konden ook particulieren skûtsjes bezitten, maar die mochten niet meedoen aan de SKS wedstrijden, want ze kwamen niet uit schippersfamilies (een eis in het reglement). Zij richtten in 1981 de IFKS op (Iepen Fryske Kampioenskippen Skûtsjesilen) die open kampioenschappen skûtsjesilen organiseert: dit jaar van zaterdag 13 tot en met zaterdag 20 augustus 2011.
Lees ook:SKS Skûtsjesilen in Friesland
Lees ook:SKS Skûtsjesilen 2012
Lees ook:SKS Skûtsjesilen 2015 in Friesland
Lees ook:SKS – Sintrale Kommisje Skûtsjesilen in Friesland
Lees ook:SKS Skûtsjesilen 2013
Leuk stukje over het skûtsjesilen. Alleen is de laatste dag van het skûtsjesilen niet per definitie de ouverture van de Sneekweek. Het gebeurt ook vaak dat de laatste dag van het skutsjesilen op de vrijdag na de Sneekweek valt. De uitsmijter zeg maar. Dat heeft met de data van de bouwvak te maken (dat varieert), terwijl de Sneekweek op een vaste dag – zaterdag na de eerste vrijdag in augustius begint.
Groet
Wim Walda
Lekker belangrijk wim…