Hermitage Amsterdam: juweel aan de Amstel

Vrijdag 19 juni opende de koningin de Hermitage aan de Amstel: Amsterdam heeft er een juweel van een museum bij. Het gebouw is ronduit prachtig. De wirwar van gangen en kamertjes van het voormalige verpleegtehuis Amstelhof maakten plaats voor een licht, ruim en modern museum. De zijvleugels hebben ieder een twee verdiepingenhoge zaal, met op twee verdiepingen een brede gang aan de ene en kabinetten aan de andere kant. Aan de voorkant is de oude Amstelhof in ere hersteld (zoals kerkzaal en regentenkamer), aan de achterkant zitten entree, foyer, restaurant en theaterzaal. De binnentuinen zijn sober, waardoor het gebouw nog meer tot zijn recht komt, met gazons en een paar verlichte bomen.

 

Zaterdagavond kwam het publiek massaal eropaf. Voor de openingstentoonstelling ‘Aan het Russische Hof‘ waren 1800 objecten uit de tsarentijd van de Russische Hermitage naar Amsterdam versleept: een huzarenstuk, maar van het geëxposeerde moet je houden. De vleugel links (vanaf de Amstel) toont ‘Naar het bal’, rechts ‘Op audiëntie’. Links het hoffeest, met kostuums in ronde glazen kooien. Soms klinkt muziek, draaien de kooien rond en is op de muur een projectie van dansparen te zien. In de rechtervleugel staat de tsarentroon en ervoor kostuums in een lange robuuste glazen kas. Een onhandige keuze: de nou juist zo prachtig opengewerkte hoge ruimte oogt er een stuk kleiner door. In de kabinetten is thematisch ingedeelde sniksnak te zien, die onontbeerlijk waren voor de gemiddelde hofbewoner.

 

Indrukwekkend, maar eigenlijk een beetje Koninklijke kitsch, al die overdaad.  Hofbewoners zaten zich in strakke keurslijven en gebonden aan de strenge hofetiquette in alle weelde te pletter te vervelen, terwijl het volk buiten honger leed. Dat was in het 17^e-eeuwse Amsterdam wel anders: het Calvinisme noopte rijke burgers de misdeelde medemens te helpen: zo ontstond de Amstelhof voor behoeftige vrouwen. Ook hier ontbraken rangen en standen niet, maar arme mensen waren tenminste onder de pannen en kregen te eten.

Zaterdagavond doolden heren in smoking en dames in het lang rond tussen het ‘gewone’ publiek: het waren leden van de Industriële Grote Club. Bijna symbolisch op deze expositie: ze flaneerden, leken verveeld, deden aan ‘netwerken’ (maar opgevangen conversatie had een bedenkelijk smalltalk gehalte) en velen zaten in no-time aan de bar te slempen. Een heer in smoking stond uitgebreid een marmeren beeld te betasten: een doodzonde in een museum, maar hij leek zich dat privilege toe te eigenen, als was hij een ware bewoner van het hof.

De overdaad is tot en met januari 2010 te zien. Het is te hopen dat de Hermitage zich daarna op échte kunst werpt. De laatste expositie in de voormalige dependance (nu de Kinder-Hermitage) toonde werk van Casper David Friedrich en tijdgenoten. Over smaak valt niet te twisten, maar in mijn ogen was dat veel imposanter dan alle potsierlijke praal van een decadent tsarenregime.

Lees ook:Hermitage is een hit
Lees ook:Kerstvakantie in de Hermitage
Lees ook:Nieuwe Hermitage Amsterdam gaat op 20 juni open
Lees ook:Winteravonden aan de Amstel in Hermitage Amsterdam
Lees ook:Hermitage Amsterdam krijgt panoramisch uitzicht ‘Wonder van Amsterdam’