Carbidschieten op en rond oudjaar

Carbidschieten is een traditie op sommige plekken in het noorden, oosten en zuiden van ons land en vindt op of rond oudjaar plaats. (2012: klik hier). In België heet het carbuurschieten. In het zuiden wordt het ook bij de avond van de ondertrouw gedaan, in België met bruiloften. Andere namen zijn: melkbus-schieten, losschieten (in Brabant) of pulleschieten. Carbid (calciumcarbide) is een vaste stof, gemaakt door ongebluste kalk (calciumoxide) te verhitten met koolstof (kool, cokes). Het wordt meestal in een melkbus gelegd en een beetje nat gemaakt met speeksel of water. Daarna gaat de bus op slot met een bal of een deksel. Het zich vormende ethyn wordt door een klein ‘zundgat’ ontstoken en ontploft met een knal. Hoe groter de bus, hoe harder de knal. Het deksel vliegt de lucht in en kan tientallen meters verderop neerkomen. Door de hoeveelheid carbid en water en de tijdsduur van de ontsteking te variëren, is het een sport om een optimale knal te veroorzaken.

Germanen produceerden knallen tijdens hun joelfeesten, waar ze vierden dat de kortste dag van het jaar voorbij was, maar nog niet met carbid. Van die feesten komen onze oliebollen vandaan. Carbid werd door de meeste dorpssmeden gebruikt om te lassen en van 1900 tot 1945 ook voor fiets -en autoverlichting: de carbidlamp. Net als bij vreugdevuren is willekeur troef: de ene gemeente verbiedt het carbidschieten met oudjaar, de andere gedoogt het. Een greep uit het gemeentenieuws: in Hoogeveen mag het van 10.00 tot 02.00 uur, net als in Zwolle, Apeldoorn (hoewel het daar nog onduidelijkheid is), Epe, Elburg, Putten, Zevenaar, Ede, Gaasterland en Heerenveen. Carbidschieten is verboden in Westvoorne en mag nergens in de Neder-Betuwe (behalve in Dodewaard). Veendam staat het beperkt toe.

Lees ook:Carbidschieten op Oudjaar
Lees ook:Carbidschieten op Oudejaarsdag: een knalharde, niet ongevaarlijke traditie
Lees ook:Carbidschieten rond de jaarwisseling
Lees ook:Carbidschieten rond de jaarwisseling
Lees ook:Carbid schieten op Oudejaar