Nationale Herdenking 2014

Zondag 4 mei vindt de Nationale Herdenking plaats (2015: klik hier). Door het jaar heen zijn er plaatselijke herdenkingen, tijdens de Nationale Herdenking op de Dam komen ze samen. Dan ‘herdenken we burgers en militairen die in het Koninkrijk der Nederlanden of waar dan ook ter wereld zijn omgekomen sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, in oorlogssituaties en bij vredesoperaties’, luidt de officiële tekst. In bijna iedere gemeente is een herdenking; de Nationale Herdenking is ieder jaar op de Dam in Amsterdam. Na de herdenkingsbijeenkomst in de Nieuwe Kerk lopen koning Willem-Alexander en koningin Máxima naar het monument en leggen namens de bevolking als eerste een krans bij het Nationale Monument. Na de last post volgt om klokslag 20.00 uur twee minuten stilte, daarna wordt het Wilhelmus gezongen.

Daarna leggen autoriteiten en groeperingen kransen. De winnaar van de Dichtwedstrijd voor jongeren, Dichter bij 4 mei, krijgt het woord en de burgemeester van Amsterdam houdt dit jaar de officiële toespraak. Kinderen sluiten de kranslegging af door ieder één bloem neer te leggen. Daarna gaan de koning en de koningin voor in het defilé langs de kransen. De herdenking wordt altijd bijgewoond door het staatshoofd, de premier, vertegenwoordigers van de ministerraad en van de landmacht, luchtmacht en marine, voorzitters van Eerste en Tweede Kamer en maatschappelijke organisaties. Voorafgaand aan de herdenking op de Dam is er in de Nieuwe Kerk een herdenkingsbijeenkomst. Hier staat de eerste generatie oorlogsgetroffenen en hun nabestaanden centraal. Ieder jaar verzorgt een auteur de 4 mei-lezing: de eerste was Harry Mulisch in 1992, dit jaar is dat oud-politicus Jan Terlouw.

De herdenking op 4 mei vindt sinds 1947 plaats. Vlaggen hangen halfstok en om 20.00 uur is het in het hele land twee minuten stil. De Dam werd het symbool van de vrijheid: ‘We zien elkaar na de oorlog terug op de Dam’, spraken mensen af. Tot 1956 vond de Dodenherdenking er plaats bij een tijdelijk monument. Op 4 mei 1956 werd het Nationaal Monument onthuld: een zuil met een muur en trappen van architect J.J.P. Oud en beelden van John Rädecker: bovenin ‘Vrede’, daaronder figuren die ellende, verzet en overwinning uitbeelden en twee leeuwen voor het monument. Op 5 mei viert Nederland Bevrijdingsdag.

De bijeenkomst is ieder jaar live op tv te volgen. Om 18.45 uur begint de uitzending op Nederland 2 en om 19.50 schakelen de drie publieke zenders over naar de Dam. Ook de commerciële zenders besteden er kort aandacht aan. Op de Waalsdorpervlakte in de duinen bij Den Haag werden verzetsstrijders tijdens de oorlog ter dood gebracht. Op 4 mei is er ieder jaar een stille tocht. De Bourdonklok luidt tot even voor 20.00 uur, dan volgt twee minuten stilte: in de regel vanaf 19.50 uur live te zien op de RTL-zenders. De NOS zendt op Nederland 2 om 20.25 uur een documentaire over de kinderopera van Theresienstad uit en om 21.00 uur In de rij voor Anne Frank. Op Net 5 is om 20.05 uur de aangrijpende film ‘The Boy in the Striped Pyjama’s’ te zien.

Zie ook: Theater na de Dam

Lees ook:Dodenherdenking 4 mei 2014
Lees ook:Nationale Herdenking 2012
Lees ook:Donderdag 4 mei: Nationale Herdenking
Lees ook:Nationale herdenking 2011
Lees ook:Woensdag 4 mei: Nationale Herdenking 2016