Vrijdag 4 mei 2012 vindt de Nationale Herdenking plaats (2013: klik hier). Door het jaar heen zijn er plaatselijke herdenkingen: tijdens de Nationale Herdenking komen ze samen. Dan ‘herdenken we burgers en militairen die in het Koninkrijk der Nederlanden of waar dan ook ter wereld zijn omgekomen sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, in oorlogssituaties en bij vredesoperaties’, luidt de officiële tekst. In 96% van de gemeenten is op 4 mei een herdenking en 85% van de Nederlanders vindt het belangrijk twee minuten stil te zijn.
Voor de herdenking op de Dam vindt in de Nieuwe Kerk een herdenkingsbijeenkomst plaats: hier staat de eerste generatie oorlogsgetroffenen en hun nabestaanden centraal. Ieder jaar verzorgt een literaire auteur de 4 mei-lezing: de eerste was Harry Mulish in 1992, dit jaar leest Frank Westerman ‘Daden van licht kaliber’. Daarna gaan allen naar de Dam en leggen Koningin en prins in het bijzijn van namens de bevolking als eerste een krans bij het Nationale Monument. Na de last post volgt 2 minuten stilte, daarna leggen autoriteiten en groeperingen kransen. De Koningin start het defilé langs de kransen en daarna kan het publiek bloemen neerleggen.
De herdenking vindt sinds 1946 plaats. Vlaggen hangen halfstok en om 20.00 uur is het twee minuten stil. De Dam werd het symbool van de vrijheid: ‘We zien elkaar na de oorlog terug op de Dam’, spraken veel mensen af. Tot 1956 vond de Dodenherdenking er plaats bij een tijdelijk monument. Op 4 mei 1956 werd het Nationaal Monument onthuld: een zuil met een muur en trappen van architect J.J.P. Oud en beelden van John Rädecker: bovenin ‘Vrede’, daaronder figuren die ellende, verzet en overwinning uitbeelden en twee leeuwen voor het monument. De herdenking wordt bijgewoond door de Koningin, prins Willem-Alexander en prinses Máxima, vertegenwoordigers van de ministerraad en van de landmacht, luchtmacht en marine, voorzitters van Eerste en Tweede Kamer en maatschappelijke organisaties.
De bijeenkomst in de Nieuwe Kerk is vanaf 18.45 uur live op tv te zien op Nederland 2. Om 19.50 schakelen de drie publieke zenders over naar de Dam. Ook Net5 en SBS6 besteden er om 20.00 uur kort aandacht aan. Op de Waalsdorpervlakte in de duinen bij Den Haag werden verzetstrijders tijdens de oorlog ter dood gebracht. Op 4 mei is er ieder jaar een stille tocht. De Bourdonklok luidt tot even voor 20.00 uur, dan volgt twee minuten stilte: vanaf 19.50 uur live te zien op de RTL tv-zenders.
Lees ook:Nationale herdenking 2011
Lees ook:Nationale Herdenking 4 mei 2010
Lees ook:Donderdag 4 mei: Nationale Herdenking
Lees ook:Nationale Herdenking 2014
Lees ook:Woensdag 4 mei: Nationale Herdenking 2016