Maandag 3 oktober 2011 is Leidens Ontzet: de jaarlijkse viering van de bevrijding in 1574 op de Spanjaarden (2012: klik hier). De feesten dateren van 1886. Het is een feest voor de Leidenaren, al zijn buitenstedelingen natuurlijk welkom. Het programma zal niet veel verschillen van voorgaande edities en omvat tal van activiteiten, kermis, warenmarkt, straattheater, muziekoptredens en haring en wittebrood.
Het beleg van Leiden tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) begon oktober 1573. De stad was trouw aan koning Philips II van Spanje, tot hij Alva hierheen stuurde om paal en perk te stellen aan godsdienstvrijheid. In 1572 koos de stad partij voor Willem van Oranje; het leger van Alva omsingelde de stad. Op 8 oktober 1573 had Alkmaar zich als eerste stad van Spaanse omsingeling bevrijd. ‘Van Alkmaar de Victorie’: dat nieuws ging als een lopend vuurtje door het hele land. Het stadsbestuur van Leiden had voedselvoorraden aangelegd. In maart 1574 verdween het Spaanse leger naar de slag om de Mookerhei; eind mei kwamen ze terug. Er waren geen nieuwe voorraden aangelegd en eenderde van de bevolking kwam om van de honger.
In september staken de geuzen de dijken bij Rotterdam door en stroomden de polders onder water. In de nacht van 2 op 3 oktober 1574 vluchtten de Spanjaarden. Een weeskind vond in het verlaten legerkamp een ketel met hutspot en meldde hij de Leidenaren dat ze bevrijd waren, volgens de overlevering. Geuzen voeren de stad binnen met haring en wittebrood. Als dank voor het verzet stichtte Willem van Oranje in 1575 de Universiteit Leiden, die al vier maanden na het ontzet werd ingewijd. Ook toen konden Hollanders al klagen als het de eigen portemonnee betrof: de hoogheemraadschappen protesteerden tegen de slechte staat waarin het ondergelopen land zich bevond.
Lees ook:Leidens Ontzet: 3 oktober
Lees ook:3 oktober 1574: Leidens Ontzet
Lees ook:Leidens Ontzet – 3 oktober 1574
Lees ook:Leidens Ontzet met haring en wittebrood
Lees ook:Leidens Ontzet 2014