Zwarte Piet is helemaal geen eeuwenoude vaderlandse traditie: eeuwenlang ‘deed Sinterklaas zijn werk in zijn eentje’. In 1850 bedacht de Amsterdamse onderwijzer Jan Schenkman een donkere knecht voor de Goedheiligman in een kinderboekje. Dat schreef historicus Frits Booy in de brochure ‘een kleine geschiedenis van Zwarte Piet’, die twee jaar geleden werd meegezonden met het nieuwe nummer van het kwartaalblad van het Nederlands Centrum voor Volkscultuur en Immaterieel Erfgoed. Wellicht is het een eeuw ouder, zoals in een reactie staat beschreven, maar dan hebben we het nog steeds niet over eeuwenoude tradities, waar menigeen het over heeft: volgens mij suggereert ‘eeuwenoud’ een langere tijdspanne.
Zie ook: Zwarte Pietendiscussie en Intochten 2016 
Na de reformatie was Sinterklaas in de Republiek der 7 Provinciën in het openbaar lange tijd verboden: hij kon zijn verjaardag alleen in huiselijke kring vieren, zoals Jan Steen vastlegde in zijn schilderij Het Sint Nicolaasfeest. Toen in de 19e eeuw vrijheid van godsdienst werd ingevoerd, kon de Sint weer in de openbaarheid treden. Niet met de grandeur zoals we hem nu kennen, maar als een morsige man. Schenkman poetste zijn imago op en bedacht er een knecht bij. In het begin werd Piet als een niet al te snugger heerschap neergezet, maar in de jaren ’70 van de 19e eeuw maakte hij een emancipatie door. Pas in de 20e-eeuw draagt Piet een pagekostuum zoals Moorse bedienden dat in de 16e-eeuw in Spanje droegen.
In het verleden moest hij gewapend met een roe de kinderen schrik aanjagen, later evolueerde hij tot kindervriend. In Duitstalige landen was hij bekend als Knecht Ruprecht (de hulp van Sinterklaas, de kerstman en andere benamingen) die stoute kinderen bestrafte, of de duivels uitziende Krampus. Ruprecht droeg een roe, Krampus sloeg er ook mee. Beiden kwamen uit het bos. Ruprecht is de negatieve tegenhanger van Sinterklaas of het Christkind: hij bedreigt of bestraft stoute kinderen. Soms kwam ok hij voor in de gedaante van de duivel. Krampus is ngo een graadje afschrikwekkender: een beestachtige demon uit de Alpenlanden. Zijn naam stamt van ‘Krampen’ (klauwen).
Overigens was de onderwijzer zelf ook tegen slavernij. ‘Hij was lid van de Maatschappij tot Nut van ‘t Algemeen, dat streefde naar afschaffing van de slavernij’, aldus Booy. De zwarte schmink was ervoor bedoeld dat Piet voor kinderen onherkenbaar werd. Ik herinner me dat ik als kind een ouder buurmeisje zwaar moet hebben teleurgesteld, omdat ik haar door haar schmink heen herkende … De historicus heeft er geen moeite mee als de zwarte schmink wordt vervangen door roetvegen, zolang de spelers maar onherkenbaar blijven. Booy: ‘Dat is essentieel voor het spel.’
Lees ook:Zwarte Piet bestaat pas sinds 1850
Lees ook:De Bijenkorf stapt over op gouden Pieten
Lees ook:Expositie “Zwarte Piet in spotprenten” in Museum Hoorn
Lees ook:Sinterklaasintocht Amsterdam onder vuur
Lees ook:Pietenprotest in Amsterdam
Beste, De door u op het blog geplaatste info klopt niet. Reeds voor Jan Schenkman was Sint Nicolaas in Nederland al voorzien van een zwarte knecht. Belangrijk om te weten bij het woord knecht is dat het hier de betekenis heeft van een germaanse huisgeest. De huisgeest kwam via de schoorsteen bij de mensen naar binnen en was de verbinding met de bovenwereld. Dit alles is terug te vinden in een boek uit 1840 (ook terug te vinden op de website die ik hierbij vermeld heb). Overigens vermeld het boek zelf weer naar een eerder boek uit 1766. Daarnaast wordt in het boek ook de link gelegd met de zwarte helpers van Sint Nikolaas in Duitsland (knecht Ruprecht (deze komt tot op de dag van vandaag op veel plaatsen voor in Duitsland) en Knecht Nikolaus. Ook dit zijn Germaanse huisgeesten geweest. Verder is er inmiddels een tekening uit Amsterdam bekend die 10 jaar ouder is dan Schenkman zijn publicatie. Een tekening waarop ook de knecht van Sint Nicolaas wordt afgebeeld. Nog 4 jaar eerder is er al een schrijven over Sint Nicolaas en zijn knecht (1836). Tevens is in een boek in 1736 al terug te vinden dat mensen in Nederland, net als in andere delen in Europa, zich in de weken voorafgaand aan het Sint Nikolaast zich zwart schminken. Ik hoop van harte dat u de info die u geplaatst heeft aanpast naar datgeen er inmiddels echt bekend is en niet afgaat op een niet onderbouwde folder van het Meertens. Hetgeen zeer kwalijk is aangezien juist zij dit zouden moeten verspreiden.
op welke website?