Zwarte Piet is helemaal geen eeuwenoude vaderlandse traditie. Eeuwenlang deed Sinterklaas zijn werk in zijn eentje. In 1850 bedacht de Amsterdamse onderwijzer Jan Schenkman een donkere knecht voor de Goedheiligman in een kinderboekje. Dat schrijft historicus Frits Booy in een brochure, een kleine geschiedenis van Zwarte Piet, die wordt meegezonden met het nieuwe nummer van het kwartaalblad van het Nederlands Centrum voor Volkscultuur en Immaterieel Erfgoed.
Zie ook: landelijke intocht in Gouda
Na de reformatie was Sinterklaas in het openbaar lange tijd verboden en kon hij zijn verjaardag alleen in huiselijke kring vieren. Toen in de 19e eeuw vrijheid van godsdienst werd ingevoerd, kwam de Sint terug: als een wat morsige man die door Schenkman een opgepoetst imago kreeg, inclusief knecht. Vanaf de jaren 40 werd Piet als nogal onnozel neergezet, maar in de jaren 70 maakte hij een emancipatie door. Overigens was de onderwijzer zelf ook tegen slavernij. ‘Hij was lid van de Maatschappij tot Nut van ‘t Algemeen, dat streefde naar afschaffing van de slavernij’, aldus Booy. De historicus heeft er geen moeite mee als de zwarte schmink wordt vervangen door roetvegen: ‘Zolang de spelers maar onherkenbaar blijven. Dat is essentieel voor het spel.’ Onder druk van alle commotie rondom Piet gaan de Sinterklaasliedjes op de schop en zullen woorden als ‘zwart’ en ‘knecht’ verdwijnen. Begin oktober komt de bundel ‘Sinterklaasje kom maar binnen met je Piet‘ uit.
Lees ook:Zwarte Piet is geen eeuwenoude traditie, maar bestaat pas sinds 1850…
Lees ook:Pietenprotest in Amsterdam
Lees ook:Sinterklaasintocht Amsterdam onder vuur
Lees ook:Expositie “Zwarte Piet in spotprenten” in Museum Hoorn
Lees ook:De Bijenkorf stapt over op gouden Pieten