Pasen kent zijn eigen specifieke tradities, zoals paaseieren zoeken. De Germanen begroeven eieren – als symbool van vruchtbaarheid – in akkers om de velden vruchtbaar te maken. In de christelijke traditie hebben paaseieren ook een betekenis: in de vastentijd na Aswoensdag mochten gelovigen geen eieren eten. Dat mocht pas met Pasen, waarbij de oudste eieren werden versierd. Fabergé creëerde kostbare, met juwelen versierde paaseieren voor de Russische tsaren. Se digitale wereld kent de Easter egg: een extraatje, zoals een filmpje, een grap of een verborgen boodschap in een computerprogramma. Net als paaseieren zitten die verborgen en moeten ze worden gezocht.
Het oosten en noordoosten van Nederland kent al eeuwenlang paasvuren op eerste of tweede paasdag, in sommige delen van Europa ook op stille zaterdag. Als de duisternis valt, branden in heel noordwest-Europa tientallen meters hoge bulten verzameld hout (paasboaken). Het is een heidens gebruik, dat de katholieke kerk overnam als ‘symbool van de verrijzenis van de zoon van God, als teken van licht’. Tegenwoordig zijn de milieuvoorschriften strenger en mag er alleen snoeihout worden gebruikt.
Het Twentse Ootmarsum aan de Duitse grens kent een eigen traditie: vlöggeln. Sommige kronieken noemen het stadje al in 126 na Christus en rond 770 verrees er een van de eerste kerkjes in de regio. In dit katholieke dorp wordt Pasen uitbundig gevierd: acht mannen, ‘Poaskearls’, maken met pasen een rondgang door het dorp en brengen heil en zegen van huis tot huis. De inwoners lopen hand in hand in een lange sliert achter ze aan door het stadje (en door café’s) en zingen paasliederen.
Mogelijk was het vlöggeln in de middeleeuwen een religieuze processie, of nog eerder en waren het Germanen die vanaf een gewijde plaats heil en zegen kwamen brengen, door met de inwoners in een lange sliert dwars door de huizen te lopen.
Poaskerls dragen een lange grijze regenjas en gleufhoed en zijn jong, ongetrouwd, geboren en getogen in Ootmarsum en rooms-katholiek. Op zaterdag geven ze leiding aan het sprokkelen van hout voor het paasvuur. Op eerste paasdag beginnen ze om 8.30 uur aan hun de ‘Rondgang rond de Weme’ en herhalen dat ‘s-middags. Tegen 17.00 uur gaan ze naar de paaswei, lopen rond het opgestapelde hout en beginnen met vlögeln. Rond 20.30 uur wordt het paasvuur ontstoken. Op tweede paasdag wordt het vlögeln – zonder paasvuur – herhaald.
In het Twentse Denekamp (tussen Oldenzaal en de Duitse grens) wordt het paasvuur ontstoken na het traditionele paasstaakslepen door het dorp. Bewoners slepen een spar van kasteel Singraven naar de kerk en zetten het gevaarte overeind op het paasterrein, met bovenin een teerton. De duigen van die ton worden door Judas en Iscarioth bij opbod verkocht en daarna om 20.00 uur in brand gestoken. Judas en zijn helper Iscarioth worden gespeeld door twee voor de gelegenheid uitgekozen dorpsjongens.
Lees ook:Folklore tijdens Pasen: paasvuren, poaskerls en paaseieren
Lees ook:Paastradities: paaseieren, paasvuren, Poaskerls en paasstaakslepen
Lees ook:Poaskearls en vlögeln in Ootmarsum
Lees ook:Paasvuren en andere tradities
Lees ook:Paasvuren, Poaskerle en andere folklore rond Pasen