Paasvuren in oost-Nederland

Met Pasen worden sinds eeuwen paasvuren afgestoken in het oosten en noorden van het land (2012: klik hier). Als de duisternis invalt, worden tientallen meters hoge bulten met verzameld hout aangestoken. Het spektakel is meestal een echt dorpsgebeuren. Paasvuren komen voor van Denemarken tot aan de Alpen en van Oost-Nederland tot aan de Harz. In ons land zijn de vuren in Twente het bekendst (klik hier voor de vuren in Overijssel).  

 

Paasvuren stammen waarschijnlijk af van vóór de christelijke tijden. In de 17e eeuw wilde de protestantse kerk deze traditie uitroeien. Aan het eind van de 20e eeuw gingen strenge milieuvoorschriften parten spelen. Zo mag nu alleen snoeihout branden. De paasvuren worden op eerste of twee de paasdag aangestoken, maar in sommige delen van Europa op Stille Zaterdag voor Pasen. Texel kent grote lentevuren in de nacht van 30 april op 1 mei: ‘meierblissen’. Het Duitse Nord-Friesland kent iets soortgelijks op 21 februari: het ‘biikebrennen’.

 

In het Twentse Denekamp (tussen Oldenzaal en de Duitse grens) wordt het vuur ontstoken na het traditionele paasstaakslepen door het dorp. Bewoners slepen een spar van kasteel Singraven naar de kerk en zetten het gevaarte overeind op het paasterrein, met bovenin een teerton. De duigen van die ton worden door Judas en Iscarioth bij opbod verkocht en daarna om 20.00 uur in brand gestoken. Judas en zijn helper Iscarioth worden gespeeld door twee voor de gelegenheid uitgekozen dorpsjongens.

 

Ootmarsum, ten noorden van Oldenzaal, kent een heel eigen Paastraditie. Poaskearls vlöggelen door het dorp: ze maken een rondgang en brengen heil en zegen van huis tot huis. De inwoners lopen er hand in hand achteraan en zingen paasliederen. Dit stamt mogelijk van een middeleeuwse processie van geestelijken, maar de oorsprong kan ook teruggaan tot de Germanen. Zij trokken vanaf een gewijde plaats door alle huizen van het dorp en brachten heil en zegen. De Poaskerls zijn jonge mannen, gekleed in lange regenjas en gleufhoed: ongetrouwd, geboren en getogen in Ootmarsum en katholiek. De oudste twee haken na Pasen af en het jaar daarop zoeken de overgebleven zes er twee nieuwe bij. Op paaszaterdag geeft het achttal leiding aan het sprokkelen van hout voor het paasvuur. Op Eerste paasdag maken ze tweemaal een rondgang; ’s avonds wordt het paasvuur ontstoken. Op Tweede paasdag herhalen ze het vlögellen, zonder paasvuur.

Lees ook:Paasvuren en andere tradities
Lees ook:Paasvuren en andere tradities
Lees ook:Paasvuren, Poaskerle en andere folklore rond Pasen
Lees ook:Paasvuren 2014: het mag weer!
Lees ook:Pasen: paaseieren, paasvuren en andere tradities

Geen reacties // Reageer

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd met *

Naam

Website

Het kan vijf minuten duren voordat nieuwe reacties zichtbaar zijn.

De volgende HTML tags en attributen zijn toegestaan: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>